Tác phẩm mỹ thuật ứng dụng được bảo hộ quyền tác giả như thế nào?

Tác phẩm mỹ thuật ứng dụng là một trong những loại hình tác phẩm mang lại nhiều giá trị công nghiệp, phát triển kinh doanh, phát triển thương hiệu. Việc bảo hộ loại tài sản sở hữu trí tuệ này là vấn đề được rất nhiều tác giả, chủ sở hữu tác phẩm quan tâm. Cần thực hiện những thủ tục gì để có thể đảm bảo an toàn cho tác phẩm của bạn?

>>> Tham khảo thủ tục đăng ký bản quyền tác giả: Đăng ký bản quyền cần chuẩn bị những gì?

Xem thêm:
>> Những điều cần biết về bảo hộ quyền tác giả
>> Tác phẩm nhiếp ảnh là một đối tượng bảo hộ bản quyền
>> Tìm hiểu các quy định về bảo hộ phần mềm

Tác phẩm mỹ thuật ứng dụng là gì?

Theo định nghĩa tại khoản 2 Điều 13 Nghị định 22/2018/NĐ-CP: 

“Tác phẩm mỹ thuật ứng dụng là tác phẩm được thể hiện bởi đường nét, màu sắc, hình khối, bố cục với tính năng hữu ích, có thể gắn liền với một đồ vật hữu ích, được sản xuất thủ công hoặc công nghiệp như: Thiết kế đồ họa (hình thức thể hiện của biểu trưng, hệ thống nhận diện và bao bì sản phẩm), thiết kế thời trang, tạo dáng sản phẩm, thiết kế nội thất, trang trí.”

Đây là một trong những loại hình tác phẩm được pháp luật công nhận và bảo hộ quyền tác giả. 

Bảo hộ quyền tác giả cho tác phẩm mỹ thuật ứng dụng

Để được pháp luật bảo hộ, tác phẩm mỹ thuật ứng dụng cần được thể hiện đúng theo hình thức, và được tác giả trực tiếp sáng tạo nên bằng lao động trí tuệ của mình mà không sao chép từ tác phẩm của người khác.

Căn cứ xác lập quyền tác giả

Khoản 1 Điều 6 Luật Sở hữu trí tuệ: “Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện d­ưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay ch­ưa công bố, đã đăng ký hay ch­ưa đăng ký.”

Không giống các đối tượng sở hữu trí tuệ khác, đối với quyền tác giả, pháp luật quy định về cơ chế tự động phát sinh quyền. Tuy nhiên, điều này tạo nên sự chủ quan của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, đây cũng là một kẻ hở để những đối tượng có ý đồ xấu xâm phạm đến tác phẩm.

Chuẩn bị hồ sơ đăng ký quyền tác giả

Để có căn cứ xác định quyền tác giả cho tác phẩm mỹ thuật ứng dụng của mình đảm bảo nhất, bạn nên thực hiện thủ tục đăng ký bảo hộ với cơ quan nhà nước có thẩm quyền. 

Theo hướng dẫn tại khoản 2 Điều 50 Luật Sở hữu trí tuệ, đơn đăng ký quyền tác giả bao gồm các tài liệu sau:

“a) Tờ khai đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan.

Tờ khai phải được làm bằng tiếng Việt và do chính tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan hoặc người được ủy quyền nộp đơn ký tên và ghi đầy đủ thông tin về người nộp đơn, tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả hoặc chủ sở hữu quyền liên quan; tóm tắt nội dung tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình hoặc chương trình phát sóng; tên tác giả, tác phẩm được sử dụng làm tác phẩm phái sinh nếu tác phẩm đăng ký là tác phẩm phái sinh; thời gian, địa điểm, hình thức công bố; cam đoan về trách nhiệm đối với các thông tin ghi trong đơn.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch[19] quy định mẫu tờ khai đăng ký quyền tác giả, đăng ký quyền liên quan;

b) Hai bản sao tác phẩm đăng ký quyền tác giả hoặc hai bản sao bản định hình đối tượng đăng ký quyền liên quan;

c) Giấy ủy quyền, nếu người nộp đơn là người được ủy quyền;

d) Tài liệu chứng minh quyền nộp đơn, nếu người nộp đơn thụ hưởng quyền đó của người khác do được thừa kế, chuyển giao, kế thừa;

đ) Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả;

e) Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả, quyền liên quan thuộc sở hữu chung.”

Thời hạn bảo hộ quyền tác giả đối với tác phẩm mỹ thuật ứng dụng

Pháp luật cũng quy định rõ về thời hạn bảo hộ quyền tác giả đối với đối tượng tác phẩm mỹ thuật ứng dụng. Theo đó,

1.Các quyền nhân thân được bảo hộ vô thời hạn bao gồm:

• Đặt tên cho tác phẩm;
• Đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng;
• Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

2. Quyền công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm; và các quyền tài sản khác được bảo hộ như sau:

• Bảy mươi lăm năm kể từ khi tác phẩm được công bố lần đầu tiên
• Với tác phẩm mỹ thuật ứng dụng chưa được công bố thời hạn bảo hộ là hai mươi lăm năm, kể từ khi tác phẩm được định hình thì thời hạn bảo hộ là một trăm năm, kể từ khi tác phẩm được định hình
• Thời hạn bảo hộ chấm dứt vào thời điểm 24 giờ ngày 31 tháng 12 của năm chấm dứt thời hạn bảo hộ quyền tác giả.